Halihazırda Covid-19 salgını nedeniyle zarar görmüş olan ekonomiler Ukrayna savaşının da etkisiyle resesyona girme riski altında. ABD, Britanya ve Almanya gibi ülkelerde enflasyon son senelerin rekorlarını kırıyor. Ülkeler enflasyonun önünü kesmek için sıkılaştırmaya gitmek zorunda kaldı. Türkiye’de de enflasyon son 24 yılın rekorunu kırmış durumda. Dünyadaki bu tabloya karşın bazı sektörler son dönemde kârını büyük oranda artırdı.
Enerji devleri
BBC Türkçe'de yer alan Dharshini David’in sektörleri ve kârlarını nasıl artırdıklarını incelediği yazıda başı enerji devleri çekiyor. Fosil yakıt çıkaran ve onları rafine eden şirketlerin kârlarının nasıl rekor kırdığı son aylarda sık sık manşetlere taşındı. Uluslararası piyasalarda toptan gaz fiyatları rekor kırdı, petrol fiyatları ise varil başına 100 doları aştı. Bunda Covid sonrası artan talebin yanı sıra Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin etkisi de vardık. BP’nin kârı 6,9 milyar sterline, Shell’inki ise 9 milyar sterline çıktı. British Gas’ın sahibi Centrica’nın kârı da önceki yılın aynı döneminin beş katına çıktı. Britanya hükümeti bu şirketlere, ülkedeki çıkardıkları petrol ve gazdan ettikleri kâr için yüzde 25 vergi uygulayacak. Bu kaynağın, hanelere yardım olarak kullanılması hedefleniyor.
Maden şirketleri
Çok sayıda ülke Rus gazına alternatif aramaya girişince kömür beklenmedik bir şekilde tekrar rağbet görmeye başladı. Bu, en kirletici fosil yakıt olan kömürün çıkarılması alanında uzmanlaşan şirketler için büyük bir fırsat yarattı. Örneğin Glencore şirketi 2022’nin ilk yarısında 15 milyar sterlin kâr açıkladı. Almanya’daki Uniper şirketi de bu hafta, Rusya’nın gaz akışını kesmesi nedeniyle Heyden 4 Termik Kömür Santrali’nde tekrar üretime başlayacakların duyurdu.
Gıda toptancıları
Archer Daniels Midland (ADM), Bunge, Cargill ve Louis Dreyfus evlerin mutfaklarında göreceğiniz markalar değillerdir. Fakat o mutfağa giren çoğu ürün, bu şirketlerin elinden geçmiştir. ABCD olarak kısaltılan bu gıda devleri, gıda toptancılığının en büyük oyuncuları. Özellikle küresel çalkantıların gerçekleştiği dönemlerde bu aracılar, gıdaları ihtiyaç duyan ülkelere göndermekte kilit bir rol oynuyor. Örneğin bugüne kadar ürünlerini Rusya ve Ukrayna’dan alan ülkelerin farklı kaynaklara erişmesine aracılık ediyor. Fakat fiyatlar geçen yıla göre yüzde 25 ve üzerine artmış durumda. ADM’in son açıkladığı çeyreklik kâr miktarı geçen yılın aynı dönemindekinin yüzde 60 üzerinde. Cargill’in cirosu ise yüzde 23 artışla tüm zamanların rekoru olan 165 milyar dolara çıktı. Şirket bunun binde birini insani yardım olarak bağışladığını duyurdu.
Deniz taşımacılığı
Pandemi ekonomileri ve tedarik zincirlerini sarsarken deniz taşımacılığına talebi ise artırdı. Dahası Covid-19 kısıtlamaları limanlarda büyük tıkanmalara ve gecikmelere yol açtı. Sokağa çıkma kısıtlamaları döneminde artan tüketici ürünleri talebiyle birlikte yükselen deniz taşımacılığı talebi hâlâ yüksek seviyelerde. Danışmanlık şirketi Drewry’e göre konteyner taşımacılığı sektörü 2020-22 döneminde yarım trilyon dolardan fazla kâr etmiş olacak. Bu sektördeki en büyük ikinci şirket olan AP Møller-Maersk bu yılki kâr beklentisini üçüncü kere artırdı, limanlardaki sorunların fiyatları artırdığını ve bu yıl sonuna kadar bir normalleşme beklenmediğini belirtti.
Lüks saat ve şarap üreticileri
Elinde savuracak parası olanlar için yüksek enflasyon, düşük faiz ve düşük ekonomik büyüme beklentisi, parayı geleneksel yatırım araçlarındansa farklı yerlere harcamak için bir motivasyon sağlıyor. Knight Frank danışmanlık şirketi, geçen yıl kaliteli şarap ve lüks saatlerin fiyatlarının yüzde 16 yükseldiğini sanat eserlerinin yüzde 13, viskiler ve sikkelerin de yüzde 19’luk bir artış yaşadığını paylaştı. Yatırımcılar bu nesnelerin fiyatlarının enflasyon döneminde arzuladıkları kârı sağlayacak oranda artacağı görüşünde. Dünyanın en büyük kaliteli şarap tüccarı olan Bordeaux Index, Haziran ayında yıllık satışlarının yüzde 37 oranında arttığını duyurdu. Elinde savuracak parası olmayan bizler için ise enflasyonun etkileri çok daha tatsız.