Vatandaşların iş bulamadıkları süre içinde hayatlarını idame etmeleri için İŞKUR tarafından verilen işsizlik maaşı ödemeleri 2022 yılı itibariyle zamlandı. Asgari ücrete endeksli ve 10 aya kadar ödenen yeni işsizlik maaşı 2022 yılı için en az 2 bin 588, en çok 5 bin 117 lira olarak uygulanacak.
İşsizlik maaşı için işten çıkış belgesi verildikten sonra ‘30 gün içinde’ İŞKUR’a başvurmak şart. 30 gün sonra da başvuru yapılabilir ama gecikilen süre için işsizlik maaşı ödenmez. Başvurular, ‘iskur. gov.tr’den, ‘e-Devlet’ten veya İŞKUR’a elden yapılabilir.
Kendi istek ve kusuru olmaksızın işini kaybetmiş, son 3 yılda adına en az 600 gün işsizlik sigorta primi ödenmiş, işten ayrılmadan önceki son 120 gün hizmet akdine tabi çalışmış olanlar işsizlik maaşı alabiliyor.
Adına en az 600 gün prim ödenen kişiye 6 ay, 900 gün prim ödenene 8 ay, 1080 gün prim ödenene ise 10 ay boyunca işsizlik maaşı bağlanıyor.
Maaşı alan devlet destekli sağlıktan da yararlanabiliyor. Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi yatırılıyor. Eş ve çocuklar da yararlanıyor.
İşsizlik maaşı hesaplanırken son dört aylık brüt maaş dikkate alınıyor. Maaş, ortalama brüt kazancın yüzde 40’ı oluyor. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçmiyor. Asgari ücretin net tutarı 5 bin 500 lira olurken, brütü ise 6 bin 471 liraya çıkmıştı. 1 Temmuz-31 Aralık 2022 itibarıyla bu brüt asgari ücrete göre alınabilecek en düşük işsizlik maaşı 2 bin liradan 2 bin 588 liraya çıkmış oldu. Son 4 aylık maaşı yeni brüt asgari ücrete göre yatanların eline bu tutar geçecek.
Asgari ücretten daha fazla kazananlar için hesap da asgari ücretin brüt tutarına göre yapılıyor. İşsizlik ödeneğinin tavan tutarı da aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemiyor. 1 Temmuz öncesi brüt asgari ücret 5 bin 4 liraydı. Buna göre çalışan 10-15 bin lira da kazansa en çok 4 bin 3 lira işsizlik parası alabiliyordu. Şimdi brüt asgari ücret 6 bin 471 liraya çıktığından ödenecek en yüksek aylık rakam 5 bin 177 lira olacak. Böylece 10 ayda ödenecek tutar 51 bin 768 liraya çıkıyor. 6 ay maaşa hak kazanan ise 31 bin lira para alacak.
Başvuru, izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılıyor. İşsizlik maaşı, kimlik kartıyla herhangi bir PTT şubesine başvurarak her ayın 5’inde çekilebiliyor. Maaş 6 ay içinde çekilmeli. Aksi durumda maaş İŞKUR’a geri gidiyor.
İŞKUR’un teklif ettiği işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin, işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin, İşsizlik maaşı aldığı sırada, ‘emeklilik’ gerekçesiyle yaşlılık aylığı almaya başlayanların, İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme eğitimini reddedenlerin ödenekleri kesiliyor.
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde; ikamet adresinin değişmesi, yaşlılık aylığı alınması, sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması, yurt dışına çıkılması, bir işte çalışmaya başlanması veya mahkeme kararıyla işe iade edilmesi hallerinde durum 15 gün içinde İŞKUR’a bildirilmeli.
İşsizlik maaşı alırken, maaştan yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanmak mümkün oluyor. Kalan hak sahipliğinin devamında İşkur’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştiriliyor.