Bu yıl 4,5 günlük Kurban Bayramı tatili ve tatil sonundaki iki iş günü sonrasında 15 Temmuz ‘Demokrasi ve Milli Birlik Günü’ tatili sonunun hafta sonuna denk gelmesi üzerine aradaki iki çalışma günü kamu çalışanlarının idari izinli sayılması üzerine bayram tatili 9,5 güne uzadı. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayıp tatil yapan işçiye normal çalışma gününde ödenen ücreti ödeniyor. Dolayısıyla Kurban Bayramı’nda çalışmayan işçiye normal ücreti ödenecek. Ancak tatil yapmayıp, yasal günlük iş süresini aşmayacak şekilde çalışan işçiye, çalışmadan alacağı bir günlük ücretinin yanında, çalıştığı her bir gün için de normal bir günlük ücreti ödenecek. Böylece ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçi; bir günü çalışmadan, bir günü de çalışması karşılığı olmak üzere iki günlük ücret alacak.
Örneğin; günlük ücreti 200 lira olan ve haftanın 5 işgünü (günlük 9 saat) çalışan biri, Kurban Bayramı’nın son günü yasal çalışma süresi olan 9 saat çalışmışsa, bu kişiye çalışmadan bir günlük, çalışması karşılığında bir günlük olmak üzere toplam iki günlük ücret tutarı olan 400 lira ödenecektir (200 TL x 2). İş sözleşmesi ve toplu sözleşmede farklı hükümler varsa (örneğin günlük ücretin 2 katı gibi) ödenecek tutar daha da artabiliyor.
Alınacak ücreti bir örnekle açıklayalım. Asgari ücretli (bu yıl için net 5 bin 500 lira) bir işçiye net 183 lira olarak ödenmesi gerekiyor. İşçi arife dahil tüm bayram süresince çalıştıysa 8,5 yevmiye alacak. Bunun 4 yevmiyesi zaten asgari ücretin içinde. Dolayısıyla 4,5 yevmiye tutarında yani 823,5 lira (183x4.5) ilave ödeme yapılacak. Bayramlarda yapılan çalışmaların karşılığının bir sonraki ücret ile birlikte ödenmesi gerekiyor.
Bazı işyerlerinde ‘bayramda çalış, izni sonra kullanırsın’ denilmekte; ancak bayramda çalışan işçiye ücret yerine izin verilemez. Bu çalışmanın karşılığı para olarak ödenmek zorunda. İşveren, telafi iznini resmi tatil dışında normal zamanda fazla mesai yapan işçiye önerebilir. Bayram günlerindeki çalışmalar ise fazla mesai olarak kabul edilmez. İşveren bayram çalışmasını izin olarak kullandırsa bile çalışanına çift yevmiye ödemek zorunda. Bayram mesaisi ücretinin ödenmemesi işçiye haklı fesih ile tazminat hakkı doğuruyor. Bu durumda ödenmeyen mesai tutarları faiziyle alınabiliyor.
Bayram için ödenen harçlık ya da ikramiyeler kıdem tazminatı hesabında da kullanılıyor. Söz konusu ödemeler eğer düzenli olarak her bayramda yapılıyorsa, bu ödenen paralar işçinin toplam kazançlarına dâhil ediliyor ve tazminatı artırıyor. Fazla mesai ücreti ise kıdemde dikkate alınmıyor. Burada önemli olan husus bayram ödemesinin bir kez değil sürekli hale gelmiş olması. Yine genel tatil günlerinde alınan ek ücretlerin SGK’ya bildirilmesi gerekiyor. Bu da emeklilik maaşını pozitif etkiliyor.
